Ảnh minh hoạ (internet)

Theo một nghiên cứu mới đăng trên tạp chí Lancet ngày 27/5, những nỗ lực của chính phủ các nước để hạn chế thói quen này đã bị bỏ xa bởi sự gia tăng dân số. 9 năm gần đây nhất đã có thêm 150 triệu người hút thuốc, chủ yếu thuộc bộ phận dân số trẻ, và nâng tổng số lên mức cao nhất mọi thời đại là 1,1 tỷ người.

Nhóm tác giả tại Viện Đo lường và Đánh giá Sức khỏe (Mỹ) khẳng định các chính phủ cần tập trung nâng cao nhận thức cho những người trẻ tuổi, vì 89% những người nghiện thuốc lá mới ở độ tuổi 25. Ít khả năng một người bắt đầu hút và nghiện thuốc ở sau tuổi 25. 

Tác giả Marissa Reitsma cho biết: “Những người trẻ tuổi đặc biệt dễ bị nghiện thuốc và với tỷ lệ cai thuốc khó nắm bắt như hiện nay, đại dịch thuốc lá sẽ tiếp diễn trong nhiều năm tới trừ khi các quốc gia có thể giảm đáng kể số lượng người hút thuốc mới”.

Mặc dù tỷ lệ hút thuốc đã giảm trên toàn cầu trong ba thập kỷ qua, nhưng lại tăng đáng kể đối với nam giới tập trung ở 20 quốc gia và đối với phụ nữ ở 12 quốc gia. Chỉ 10 quốc gia đã chiếm 2/3 lượng người hút thuốc trên thế giới: Trung Quốc, Ấn Độ, Indonesia, Mỹ, Nga, Bangladesh, Nhật Bản, Thổ Nhĩ Kỳ, Việt Nam và Philippines. Cứ ba người hút thuốc lá thì có một người sống ở Trung Quốc (tương đương với 341 triệu người).

Thống kê y tế cho thấy năm 2019, hút thuốc có liên quan đến 1,7 triệu ca tử vong vì thiếu máu cơ tim, 1,6 triệu ca tử vong do bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính, 1,3 triệu ca tử vong do ung thư khí quản, phế quản và phổi, cùng với gần 1 triệu ca tử vong do đột quỵ. Các nghiên cứu trước đây đã chỉ ra rằng ít nhất một nửa số người nghiện thuốc lá lâu năm sẽ chết vì những nguyên nhân liên quan trực tiếp đến việc hút thuốc, và những người hút thuốc có tuổi thọ trung bình thấp hơn 10 năm so với những người chưa bao giờ hút thuốc.

Nhóm tác giả đã xem xét các xu hướng ở 204 quốc gia và đưa ra kết quả trên như một phần của chương trình Gánh nặng Bệnh tật Toàn cầu GBD) - chuyên nghiên cứu các vấn đề sức khỏe dẫn đến tử vong và tàn tật.

Theo nghiên cứu, một nửa các quốc gia đã không đạt được tiến bộ nào trong việc ngăn người từ 15 đến 24 tuổi hút thuốc. Cũng tại các nước này, độ tuổi trung bình để một người bắt đầu hút thuốc là 19.
Bà Reitsma cũng đề cập đến các bằng chứng cho thấy rằng nếu những người trẻ tuổi không sớm tiếp xúc với thói quen hút thuốc, họ sẽ ít có khả năng trở thành người nghiện thuốc hơn. Theo bà, việc đảm bảo người trẻ tuổi tránh xa thuốc lá cho đến ngoài 25 tuổi sẽ giúp giảm tỷ lệ hút thuốc ở thế hệ tiếp theo một cách triệt để.

Mặc dù 182 quốc gia đã ký công ước năm 2005 về kiểm soát thuốc lá, việc thực thi chính sách để giảm tỷ lệ hút thuốc lá trong dân chúng vẫn còn rất chênh lệch. Các nhà nghiên cứu cho biết đánh thuế là chính sách hiệu quả nhất nhưng vẫn có khác biệt đáng kể giữa giá một gói thuốc lá cao ở các nước phát triển và các nước thu nhập thấp và trung bình.

Đồng tác giả của nghiên cứu, ông Vin Gupta cho biết cần phải có cam kết mạnh mẽ hơn để giải quyết vấn nạn hút thuốc lá, cùng các sản phẩm như thuốc lá có hương vị và thuốc lá điện tử vốn rất dễ thu hút giới trẻ. Theo ông Gupta, mặc dù một số quốc gia đã đạt nhiều tiến bộ song khoảng cách lớn giữa kiến thức và hành động về kiểm soát thuốc lá toàn cầu vẫn tồn tại. Chỉ có ¼ các nước cấm toàn bộ các hình thức quảng cáo trực tiếp và gián tiếp liên quan đến thuốc lá.